પવિત્ર શહેર અયોધ્યા એ ભારતના પ્રાચીન શહેરોમાંનુ એક છે. તે હિન્દુ, જૈન, બૌદ્ધ અને શીખ એમ ચાર ધર્મોનુ મુખ્ય કેન્દ્ર છે. ચારેય ધર્મો માટે આ શહેર પવિત્ર અને તીર્થ સ્થાનનુ શહેર છે. અયોધ્યામા એક મણિ પર્વત છે, જેના સંબંધમાં ૫ પૌરાણિક કથાઓ ઉભરી આવે છે.
૧) મણિ પર્વત અને બુદ્ધ :- એવુ કહેવામા આવે છે કે ભગવાન બુદ્ધના મુખ્ય ઉપાસક, વિશાખાએ બુદ્ધના માર્ગદર્શન હેઠળ અયોધ્યામા ધર્મની દીક્ષા લીધી હતી. તેની યાદમા વિશાખાએ અયોધ્યામા મણિ પર્વત પાસે બૌદ્ધ વિહારની સ્થાપના કરી હતી. એવુ પણ કહેવામા આવે છે કે બુદ્ધના મહાપરિર્વાણ પછી, બુદ્ધના દાંત આ મઠમા રાખવામા આવ્યા હતા.
૨) સંજીવની બૂટિનો પર્વત :– રામાયણમા એવો ઉલ્લેખ છે કે જ્યારે ભગવાન રામનો નાનો ભાઈ લક્ષ્મણ જ્યારે મેઘનાદ દ્વારા યુદ્ધ દરમિયાન ઘાયલ થયો હતો ત્યારે હનુમાનજીને સંજીવની બુટ્ટી લેવા માટે મોકલવામા આવ્યા હતા. જ્યારે તેઓ અયોધ્યા પાછા ફર્યા હતા ત્યારે આકાશમાંથી પસાર થતા ભરતજીએ હનુમાનને દુશ્મન માન્યા અને હનુમાનજી પર હુમલો કર્યો જેના કારણે હનુમાનજી અહી પડી ગયા હતા.
પાછળથી જ્યારે ભરતજીને ખબર પડી ત્યારે તેમને ખૂબ જ દુખ થયુ હતુ અને તેણે હનુમાનજીની માફી માંગી. પછી હનુમાનજીએ તે ડુંગર ફરીથી ઉપાડીને ઉડવા લાગ્યા ત્યારે પહાડનો થોડોક ભાગ અહી પડી ગયો હતો.
૩) શું તે મણી પર્વત એ જ પહાડ છે :- દંતકથા મુજબ તે ટેકરી હાલમા મણિ પર્વત તરીકે ઓળખાય છે. આ પર્વતની નજીક એક બીજો ટેકરો છે જેને સુગ્રીવ પર્વત કહેવામા આવે છે. એવુ કહેવામા આવે છે કે મણિ પર્વત સંજીવની વાળા પર્વતનો ટુકડો છે.
૪) આ પર્વત કેટલો મોટો છે :- મણિ પર્વતની ઉચાઇ ૬૫ ફૂટ છે. આ પર્વત ઘણા મંદિરોનુ ઘર છે. જો તમે પહાડની ટોચ પર ઉભા છો તો અહીંથી તમે આખા શહેર અને આસપાસના વિસ્તારોના મનોહર દૃશ્ય જોઈ શકો છો.
૫) બુદ્ધ અહીં રહ્યા હતા :- એવુ પણ કહેવામા આવે છે કે ભગવાન બુદ્ધ ૬ વર્ષ અયોધ્યામા રહ્યા અને તેમણે મણિ પર્વત પર તેમના શિષ્યોને ધર્મ નું જ્ઞાન આપ્યુ હતુ. આ પર્વત પર સમ્રાટ અશોક દ્વારા બનાવવામા આવેલ એક સ્તૂપ છે. આ પર્વતની નજીક એક પ્રાચીન બૌદ્ધ મઠ પણ છે. મુસ્લિમ સમયગાળા દરમિયાન પર્વતના નીચલા ભાગમા મુસ્લિમ સમાધિ યાર્ડ પણ બનાવવામા આવ્યુ છે.
