આપણા દેશમા મંદિરો ખૂબ મહત્વપૂર્ણ છે તેમાંના કેટલાક મંદિરો છે જેનુ ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વ છે. કેટલાક મંદિરોમા લોકોની આસ્થા હોય છે કે તેઓ આ મંદિરોને ખુલ્લેઆમ દાન કરે છે. તે જ સમયે દૂર-દૂરથી લોકો આ મંદિરો જોવા આવે છે. તેમની માન્યતાઓને લીધે આ મંદિરોમા દેશી અને વિદેશી વપરાશકર્તાઓનો પ્રવાહ ચાલુ રહે છે. તો ચાલો આજે અમે તમને આવા જ એક મંદિર વિશે જણાવીએ છીએ જેની વાર્તા દંતકથાથી લઈને ખજાનો સુધીની છે.
અમે વાત કરી રહ્યા છીએ પદ્મનાભસ્વામી મંદિર વિશે જે કેરળના તિરુવનંતપુરમ સ્થિત છે. ભગવાન વિષ્ણુના આ મંદિરને વૈષ્ણવના મુખ્ય મંદિરોમા સમાવવામા આવેલ છે. આ મંદિરમા રોજ મોટી સંખ્યામા લોકોની ભીડ રહે છે. હાલમા સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા કરવામા આવેલી વિશેષ વ્યવસ્થા હેઠળ આ મંદિર ચલાવવામા આવી રહ્યુ છે.
દેશના આ સૌથી ધનિક મંદિરમા પુનર્નિર્માણનુ કામ લગભગ આખુ વર્ષ ચાલે છે. જો તેની કુલ સંપત્તિનો અંદાજ કાઢવામા આવ તો તેની કુલ સંપત્તિ લગભગ ૯૭,૫૦૦ કરોડ છે. જેમા ખજાનામાંથી મળેલ ઘરેણાનો પણ સમાવેશ થાય છે. પરંતુ હજી પણ સંપત્તિઓ વિશે સંપૂર્ણ પુષ્ટિ મળી નથી. અહી ભગવાનના દર્શન કરવા માટે કેટલાક નિયમોનુ પાલન કરવુ પડે છે જેમ કે ફક્ત ધોતી અને અંગવસ્ત્ર પહેરીને જ મંદિરમા જઈ શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે ફક્ત હિન્દુ ભક્તોને જ આ મંદિરની મુલાકાત લેવાની મંજૂરી છે.
આ મંદિરનો ઈતિહાસ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. એવુ માનવામા આવે છે કે આ મંદિર દસમી સદીમા બનાવવામા આવ્યુ હતુ પરંતુ સોળમી સદીમા આ મંદિરનો ઉલ્લેખ છે. આ મંદિરના નિર્માણમા દ્રવિડિયન અને કેરળ શૈલીનુ મિશ્રિત રૂપ છે. ૧૭૫૦ મા ત્રાવણકોરનો એક યોદ્ધા માર્તન્ડ વર્મા હતો જેણે મંદિરના આજુબાજુના વિસ્તારો ઉપર વિજય મેળવ્યો હતો.
માનવામા આવે છે કે માર્તન્ડ રાજ્યના શાસનની દૈવી મંજૂરીના ઉદ્દેશથી ભગવાનને પોતાનુ રાજ્ય સમર્પિત કરે છે અને ભગવાનને રાજ્યનો રાજા જાહેર કરે છે. એવુ કહેવામા આવે છે કે માર્તન્ડ પોર્ટુગીઝ તિજોરીને પણ કબજે કરી લીધી હતી અને તે જ સમયે તેમણે યુરોપિયનોના વેપાર ઉપર સંપૂર્ણ અધિકાર મેળવ્યો હતો. રાજ્યને આ ધંધાનો ઘણો ફાયદો થયો અને તેમાંથી જે આવક આવી તે આ મંદિરમા રાખવામા આવી.
મંદિરનુ પૌરાણિક મહત્વ :– મંદિરમા શાલિગ્રામ પથ્થરથી બનેલી ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિ છે. મંદિરની વેબસાઇટ અનુસાર કોઈ પણ વિશ્વાસનીય ઐતિહાસિક દસ્તાવેજ દ્વારા કહેવુ ખૂબ મુશ્કેલ છે કે મૂર્તિની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કયારે થઈ. આ મંદિરનો ઉલ્લેખ પુરાણોમા પણ છે. શ્રીમદ્ ભાગવત મુજબ બલરામ આ મંદિરમા આવ્યા હતા અને પદ્મતીર્થમા સ્નાન કર્યા હતા અને અહી અનેક પ્રકારની ભેટો ચડાવી હતી.
તે જ સમયે ત્રાવણકોરના અંતમા ઇતિહાસકાર ડો રવિ વર્માના જણાવ્યા મુજબ આ મંદિરની સ્થાપના લગભગ પાંચ હજાર વર્ષ પહેલા એટલે કે કળિયુગના પહેલા દિવસે કરવામા આવી હતી.
મંદિરની દંતકથા :– મંદિર વિશેની દંતકથા અનુસાર આ મંદિરમા મૂર્તિની સ્થાપના તુલુ બ્રાહ્મણ સાધુ દિવાકર મુનિએ કળયુગના નવસો પચાસમા વર્ષમા કરી હતી. તે જ સમયે એવુ માનવામા આવે છે કે રાજા કોઠા માર્થાન્ડેને ૯૬૦ મા વર્ષે અભિશ્રવણ મંડપ બનાવ્યો હતો.
ભોંયરાઓનુ રહસ્ય :- મંદિરમા સાત અંધારી કોટડી છે જેમાંની છ અંધારી કોટડી સુપ્રીમ કોર્ટની દેખરેખ દ્વારા ખોલવામા આવી હતી જેમાં હીરા અને 1 લાખ કરોડના દાગીના હતા. આ પછી ટીમે ૭ મો દરવાજો ખોલવાનુ શરૂ કર્યું કે તરત જ દરવાજા ઉપર કોબ્રા સાપની શિલ્પ જોયા પછી તેનુ કાર્ય બંધ થઈ ગયુ. ઘણા માને છે કે આ દરવાજો ખોલવો ખૂબ અશુભ હશે.
આ દરવાજા ફક્ત કેટલાક મંત્રોના ઉચ્ચારણથી ખોલી શકાય છે. જો આ મંદિર અન્ય કોઈ રીતે ખોલવામા આવે છે તો પછી મંદિરનો વિનાશ થઈ શકે છે અને વિશાળ વિનાશ આવી શકે છે. ખરેખર આ દરવાજો સ્ટીલથી બનેલો છે જેમાં બે સાપ છે જે આ દરવાજાને સુરક્ષિત કરે છે. તમને જણાવી દઈકે તેમા કોઈ નટ-બોલ્ટ નથી. આ મંદિરમા જોવા મળેલા ખજાનામા ઘણી કિંમતી વસ્તુઓ છે જેમ કે મોંઘી સોના-ચાંદીની સાંકળો, હીરા, નીલમ, રૂબીઝ, અન્ય કિંમતી પથ્થરો, સોનાના શિલ્પો, જેની સાચી કિંમતનો અંદાજ કારવો ખૂબ મુશ્કેલ છે.
આ મંદિરની સૌથી વિશેષ વાત એ છે કે તેના પર કોઈ વિદેશી હુમલો થયો નથી. માનવામા આવે છે કે ટીપુ સુલતાને ૧૭૯૦ મા મંદિર પર કબજો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ તેમને પણ કોચી ખાતે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો અને પાછા ફરવુ પડ્યુ હતુ. ટીપુ પહેલા પણ ઘણા શાસકો દ્વારા આ મંદિર પર હુમલો કરવા અને કબજો કરવાનો પ્રયાસ કરવામા આવ્યો હતો પરંતુ કોઈ સફળ થઈ શક્યુ ન હતુ. તે પછી પણ આ મંદિરના ખજાનાની અને વૈભવની વાર્તાઓ દૂર દૂર સુધી ફેલાયેલી છે.
