ઇન્દિરા એકાદશી વ્રત પિતૃ માસમાં આવે છે. તેથી, પિતૃઓના મોક્ષ માટે આ એકાદશી વ્રત રહેવામાં આવે છે. હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, ભાદરવા મહિનામાં કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશીને ઇન્દિરા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ વર્ષે એકાદશી13 સપ્ટેમ્બરના રોજ આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ઇન્દિરા એકાદશી વ્રત પૂર્વજોની મુક્તિ માટે કરવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ કે આ ઉપવાસ કેવી રીતે કરવામાં આવે છે.
શાસ્ત્રોમાં ઇન્દિરા એકાદશી વિશે કહેવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ આ વ્રતને સાચી ભક્તિથી કરે છે તો તેના પિતૃઓને મોક્ષ મળે છે. ભગવાન વિષ્ણુ બધા જીવને મુક્તિ આપી શકે છે. આ વ્રત ભગવાન વિષ્ણુની ઉપાસના, પૂર્વજોની મુક્તિ અને ભાગવતની ઇચ્છા દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ વ્રત બધા એકાદશી વ્રતોથી શુભ માનવામાં આવે છે.
ઇન્દિરા એકાદશી 13 સપ્ટેમ્બરના દિવસે સવારે 04:13 મિનિટે શરૂ થવાનું છે. ઇન્દિરા એકાદશી વ્રત 14 સપ્ટેમ્બરે 03:16 મિનિટે પૂરું થશે. ઇન્દિરા એકાદશીની વાર્તાનો સમય 14 સપ્ટેમ્બરના દિવસે બપોરે 12:59 મિનિટથી 03:27 મિનિટ સુધીનો છે.
ઈન્દિરા એકાદશી વ્રતમાં વહેલી સવારે ઉઠ્યા પછી સ્નાન કરીને સૂર્યદેવને જળ અર્પણ કરવું. આ પછી, તમારા પિતૃઓને શ્રાદ્ધ અર્પણ કરવું. પછી ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવી. બ્રાહ્મણને ફળનું ભોજન કરાવવું અને તેમને દક્ષિણા આપવી. આ દિવસે ઈન્દિરા એકાદશી વ્રતની કથા વાંચવી અથવા સાંભળવી. બારશના દિવસે જ એકાદશી વ્રત પૂરું કરવું.
દંતકથા અનુસાર, એવું કહેવામાં આવે છે કે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ ધર્મરાજા યુધિષ્ઠિરને ઇન્દિરા એકાદશી વ્રતની કથાનું મહત્વ જણાવ્યું હતું. આ સતયુગની વાત છે. ઇન્દ્રસેન નામનો એક રાજા હતો જેણે મહિષમતી રાજ્ય પર શાસન કર્યું હતું. રાજાના રાજ્યમાં બધી જ પ્રજા ખુશ હતી અને રાજા ઇન્દ્રસેન ભગવાન વિષ્ણુના ભક્ત હતા. એકવાર રાજાના દરબારમાં દેવર્ષિ નારદ પહોંચ્યા, પછી રાજાએ તેમનું સ્વાગત કર્યું અને આવવાનું કારણ પૂછ્યું.
ત્યારે દેવર્ષિ નારદે કહ્યું કે હું યમને મળવા યમલોક ગયો હતો, ત્યાં મેં તમારા પિતાને જોયા. ત્યાં તે પોતાના પૂર્વ જન્મના એકાદશી વ્રતને તોડવાની સજા ભોગવી રહ્યા છે. તેમને તમામ પ્રકારના દુઃખોનો સામનો કરવો પડે છે.
આથી તેણે તમને ઇન્દિરા એકાદશીનું વ્રત રાખવાનું કહ્યું છે જેથી તે મોક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકે. ત્યારે રાજાએ નારદને ઈન્દિરા એકાદશી વ્રત વિશેની માહિતી આપવાનું કહ્યું. દેવર્ષિએ રાજાને ભાદરવા મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશીના વ્રત વિષે જણાવ્યું, જેથી તેના પિતાના આત્માને શાંતિ મળે અને વૈકુંઠ પ્રાપ્ત થાય.
